دیگه بسه هر چی از آلمان و انگلیس و آمریکا گربه معرفی کردیم. نوبتی هم باشه نوبت خودمونه. زندهباد ایران و گربه پرشین! 😄
گربه پرشین گذشته مجهولی داره، بعضیها میگن ایرانیه و بعضیها یه ریشههایی ازش رو توی مصر باستان پیدا کردن! با این حال مهم اینه که اسمشون پرشینه و همهجا به عنوان گربه ایرانی شناخته میشن.
پت شاپ بلاپت امروز میخواد گذشته و مشخصات گربه پرشین رو براتون کالبدشکافی کنه. برای کشف اخلاقیات و خصوصیات گربه پرشین، شرایط نگهداریش، تاریخچهش و بیماریهای احتمالیای که ممکنه بهشون مبتلا بشه، و کلا دونستنِ همه چیز درباره گربه پرشین، دست به موجتون نزنید و چشم از این کلمات و بلاپت برندارید. هر چیزی که بخواید بدونید رو ما بهتون میگیم. کجا بهتر از اینجا؟
برو که رفتیم …
تاریخچه گربه پرشین
تاریخچه دقیق گربه پرشین مثل یک معما میمونه. بعضی افسانهها میگن این گربهها در دوران قدیم خیلی با ارزش بودن و از ایران مثل ادویه و جواهر قاچاق میشدن به سایر کشورها.
همه متفق القول قبول دارن که گربه پرشین قدمت زیادی داره؛ ولی کسی دقیقا نمیدونه از کجا اومدن. روی سنگنوشتههای قدیمی مصر که به 1684 سال قبل از میلاد مسیح برمیگرده، گربههایی شبیه به پرشین پیدا شدن؛ با این حال نژاد پرشین توی خاورمیانه به گربه ایرانی و در ایران به گربه شیرازی شهرت پیدا کرده و همینه که مهمه!
اولین بار سال 1620 میلادی بود که این گربهها از ایران به اروپا، یعنی ایتالیا، اومدن. همزمان با اونها، پای گربه آنگورا هم به اروپا باز شد. بعدش کمکم در کشورهای دیگه اروپا مثل ترکیه، فرانسه و انگلیس هم پخش شدن؛ به همین خاطر عدهای فکر میکنن گربههای پرشین امروزی بیشتر به گربههای اروپایی شبیه هستن تا آفریقایی یا آسیایی.
به هر حال، موهای بلند و زیبای پرشین و قیافه خاصش خیلی زود دل اروپاییها رو برد. حتی پادشاهان و ملکهها هم عاشق این گربهها شدن. اولین نمایشگاه گربه سال 1871 برگزار شد و گربههای مو بلند، یعنی همون پرشینها، ستاره نمایشگاه بودن. سال 1889 هم استانداردهای نژاد پرشین مشخص شد.
بعدها، مدتی بین نژاد پرشین و آنگورا تفاوت قائل میشدن، ولی بعدش دیگه این کارو نکردن و اونها رو یکی دونستن! اما در نهایت توی سالهای 1990 و 2000 یک سری تغییرات در استانداردهای پرشین ایجاد شد، مخصوصاً درباره شکل صورت و پوزه؛ که باعث جداسازی کامل این نژاد از آنگوراییها شد.
جالبه بدونید که گربههای پرشین در ساخت نژادهای دیگه گربه هم نقش داشتن؛ مثلا گربه مو کوتاه اگزوتیک و هیمالیا.
خصوصیات گربه پرشین: خلقوخو
گربههای پرشین شخصیت آروم و خونسردی دارن. معمولا خیلی ساکت و باوقارن و دوستدارن بیشتر وقتشون رو به استراحت و لمدادن بگذرونن؛ اما این به معنی این نیست که پرشینها همیشه انقدر فرشتهخوئن! بعضی وقتها هم ممکنه شیطنت به خرج بدن.
شخصیت آروم و باوقار
بیشتر سرپرستهای گربه پرشین میگن که این گربهها خیلی آروم و مهربونن. معمولا رفتار بدی ازشون سر نمیزنه و خیلی خونسرد و باوقارن. دوستدارن توی خونه بچرخن و صرفا زیبایی خودشون رو به نمایش بذارن و نوازش بخرن.
شیطنتهای گربه پرشین
با اینکه پرشینها اغلب آرومن، اما باز هم گربهن و ممکنه بعضی وقتها شیطونی کنن؛ مثلا ممکنه بپرن روی کابینت، با شما کشتی بگیرن یا روی مبلا خراش بندازن. این رفتارها ممکنه اعصابخردکن باشه، اما نگران نباشید، میشه درستشون کرد.
توجه طلبی
یکی از دلایل شیطتنتهای گربه پرشین اینه که دنبال جلب توجهن؛ مثلا ممکنه زیاد میومیو کنن یا بپرن روی کابینت. برای حل این مشکل باید به گربه توجه کافی نشونبدید و باهاش بازی کنید.
بازیگوشی
گربههای پرشین هم مثل بقیه گربهها دوست دارن بازی کنن. ممکنه با دست و پاتون کشتی بگیرن و گازشون بگیرن. برای جلوگیری از این کار، از اسباببازی استفاده کنید و بهشون یاد بدید که گاز گرفتن دست و پا کار خوبی نیست.
خراشیدن مبلمان
گربهها برای تیز کردن ناخنهاشون و علامتگذاری قلمرو، به خراشیدن نیاز دارن. برای جلوگیری از خراشیدن مبلمان، ناخنهاشون رو کوتاه کنید و جای مناسب برای خراشیدن براشون فراهم کنید.
خصوصیات گربه پرشین: ظاهر و فیزیک
گربه پرشین یک گربه متوسط تا درشته که بدنش ارتفاع کمی داره اما محکمه، و پاهاش کوتاه و کلفته. قفسه سینه این گربهها پره و جثهی قویای دارن.
چیزی که بیشتر از همه در رابطه با این نژاد به چشم میاد، صورت پهن و گرد با چشمهای درشت و دایرهای و دماغ کوچولوی تختشونه. اونها شبیه یک عروس کوچولوئن! گوشهای متوسط و چونهی محکم هم از مشخصات صورت گربههای پرشینه.
مهمترین یا شاید زیباترین ویژگی گربه پرشین، موهای بلند و پرپشتشه. رنگ و طرح موهای گربه پرشین خیلی متنوعه و هر کدوم زیبایی خاص خودش رو داره.
شرایط نگهداری از گربه پرشین
نگهداری از گربه پرشین مثل همهی پتهای دیگه شرایط خاص خودش رو داره. اونها ریزش موی شدیدی دارن و صورت فلتشون باعث میشه نگهداری ازشون نیازمند حواسجمعی و دقت بیشتری باشه. در ادامه این قسمت مفصلتر به این مسئله میپردازیم.
مراقبت از مو و نظافت
مهمترین نکته درباره نگهداری از گربههای پرشین، بحث مراقبت از موهاشونه. موهای گربه پرشین خیلی بلند و پرپشته و اگه خوب ازشون مراقبت نکنید، گره میخورن و بدجور اذیتشون میکنه.
موهای گربه پرشین باید هر روز شونه بشه. یک شونه دندونه درشت و بعدش یک برس نرم، بهترین انتخابه. حواستون باشه که شونه رو تا ته موها ببرید که زیر موها گره نخوره.
حمام کردن منظم هم برای گربه پرشین لازمه. حداقل ماهی یکبار؛ ولی بعدش باید حواستون باشه که با دقت خشکشون کنید، چون پوستشون حساسه. یادتون نره که دور چشمهای گربه رو هم هر روز تمیز کنید؛ چون آبریزش دارن. ناخنهاشون رو هم باید هر هفته یا دو هفته یکبار کوتاه کنید.
ورزش و بازی
با اینکه گربههای پرشین خیلی شیطون نیستن، ولی دوست دارن با اسباببازیهای مخصوص گربه بازی کنن. هر روز چند بار باهاشون بازی کنید تا هم ورزش کنن و هم سرگرم بشن.
یک جای مخصوص هم برای تیغ زدن ناخنهاشون درست کنید. هم مدلهای ایستاده و هم خوابیده رو امتحان کنید تا ببینن کدوم رو بیشتر دوست دارن.
رژیم غذایی و تغذیه مناسب گربه پرشین
گربههای پرشین یهکم بدغذا و وسواسین؛ به همین خاطر وقتی به یک رژیم غذایی خاص عادت کنن، دیگه خیلی سخت میشه بخوان ازش دست بکشن یا تغییرش بدن؛ بنابراین هر زمان قصد داشتید غذای گربه بخرید، حتما قبلش تمام جوانب رو بسنجید تا بعدش مجبور نشید عوضش کنید.
اینکه چقدر باید به گربه پرشین غذا بدید، کاملا یک مقوله نسبیه و آیه قرآن براش وجود نداره. حجم غذای هر گربه ارتباط مستقیمی با میزان فعالیتش داره. اگه گربهی شما سطح فعالیت کمی داره، مثل گربه پرشین، نباید بهش زیاد غذا بدید؛ بنابراین پرشینها غذای باکیفیت و مقوی ولی با حجم کم مصرف میکنن. حواستون باشه بیش از حد بهشون غذا ندید، چون چاق میشن.
انواع گربه پرشین
گربههای پرشین انواع مختلفی دارن که ما در ادامه سهتا از معروفترینهاشون رو بهتون معرفی میکنیم.
گربه پرشین عروسکی (Doll Face Persian)
این نوع پرشین رو میشه قدیمیترین نوع اونها دونست. به گربه پرشین عروسکی، پرشین سنتی هم میگن. ظاهر این گربهها خیلی شبیه به عکسهای قدیمی گربههای پرشینه.
صورت این گربهها نسبت به بقیه پرشینها تختیِ کمتری داره و اونقدر فلت نیست. دماغشون کشیدهتر و به سمت بیرونه. مجموع این ویژگیها باعث شده Doll Faceها راحتتر نفس بکشن و عارضه تنفسی نداشته باشن. اونها همچنین کمتر دچار مشکل لکشدن چشم و مشکلات تخلیه چشم میشن. موهای این گربهها بلند، نرم، ابریشمی و پرپشته. گربه پرشین عروسکی در رنگهای مختلفی وجود داره.
گربه پرشین چین چیلا (Chinchilla Persian)
این نوع پرشین از نظر ظاهری خیلی چشمگیر و خاصه. موهای بلند و پر پشت و سفید رنگ داره، طوری که به جوندهی آمریکای جنوبی، چین چیلا، شباهت داره.
چین چیلاها معمولا چشم سبز یا آبی دارن و دور چشم، لب و دماغشون مشکی رنگه. برعکس سایر پرشینها که تنوع رنگی خوبی دارن، چین چیلاها غالبا به رنگ سفید نقرهای موجودن. در رابطه با وضعیت سلامتی این نوع از پرشین باید بگیم که متاسفانه مثل خیلی از گربههای پرشین دیگه، این نوع هم مستعد بیماریهای کلیوی و قلبیه. علاوه بر این، از اونجایی که چین چیلاها بعضا صورت فلت و صافی دارن، ممکنه درگیر مشکلات تنفسی هم بشن.
گربه پرشین فلت فیس (Peke-Face Persian)
Peke-Faceها، معروفترین نوع گربه پرشین هستن. صورتشون شباهتهایی به سگ پیکینز داره و به همین خاطر هم به این اسم “Peke Face” نامگذاری شدن. این گربهها به خاطر ساختار صورتشون که صافه، ممکنه با مشکلات تنفسی دست و پنجه نرم کنن. علت صافی صورت در گربههای پرشین جهش ژنتیکیایه که در سال 1950 اتفاق افتاده.
به واسطه فلتبودن صورت و بینی کوچیک، سر مربعی، گونههای گرد، چشمهای درشت و دایرهای، نفس کشیدن برای گربههای پرشین فلت خیلی سخته، مخصوصاً وقتی سرما بخورن که ممکنه عملا دیگه نتونن به صورت طبیعی نفس بکشن! چشمهای این گربهها هم خیلی آبریزش داره و نیاز دارن به صورت مداوم تمیزشون کنید.
در کل اگر قراره سرپرستی یک گربه پرشین فلت رو برعهده بگیرید، بدونید که باید با دقت بیشتری ازشون نگهداری کنید.
بیماریهایی که گربه پرشین ممکنه بهشون مبتلا بشه
مثل انواع نژاد گربه که در مقالههای قبلی معرفیشون کردیم، گربه پرشین هم ممکنه مستعد ابتلا به برخی بیماریها باشه که در ادامه بهتون معرفیشون میکنیم.
بیماری کلیه پلی کیستیک
یکی از بیماریهایی که در گربههای پرشین شایعه، بیماری کلیه پلی کیستیکه. این بیماری ارثیه و از بدو تولد در کلیههای گربه کیست ایجاد میکنه. این کیستها کمکم بزرگتر میشن و کلیهها رو مختل میکنن.
نشونههای این بیماری شامل لاغر شدن، استفراغ، تشنگی زیاد و ضعف سیستم ایمنی بدن هست. معمولاً این نشونهها از حدود 7 سالگی به بعد ظاهر میشن. دکتر میتونه با دستگاههای مخصوص این بیماری رو تشخیص بده.
متاسفانه درمان قطعی برای این بیماری وجود نداره، اما دکتر میتونه با رژیم غذایی خاص و دارو، عمر گربه رو طولانیتر کنه. گربههایی که به این بیماری مبتلا هستن، ممکنه سالها بعد از تشخیص زنده بمونن.
برای جلوگیری از انتقال این بیماری به نسلهای بعدی، بهتره گربههای مبتلا رو از برنامههای تولید مثل خارج کنید.
سندرم براکی سفالیک
این بیماری تنفسی در گربههایی با صورت تخت و پوزه کوتاه، مثل پرشینها، دیده میشه. ساختار صورت این گربهها باعث میشه هوا راحت توی بینی و گلو حرکت نکنه. این بیماری وقتی اتفاق میفته که سوراخهای بینی، نای و کام نرم گربه شکل غیرطبیعی داشته باشن.
از جمله علائم این بیماری شامل تنفس صدادار، تحمل کم ورزش، و غش کردن بعد از فعالیت، گرما یا هیجان هست. این نشونهها با بزرگشدن گربه بدتر میشن و ممکنه عمر گربه رو کوتاه کنن.
دکتر میتونه با معاینه فیزیکی این بیماری رو تشخیص بده. درمانش هم جراحی برای تغییر شکل کام نرم و بینی هست. اگه این بیماری زود تشخیص داده بشه، گربه میتونه بدون مشکل تنفسی زندگی کنه؛ اما برای گربههای پیر، مخصوصا اگه بیماری پیشرفت کرده باشه، عمل جراحی ممکنه سخت و امکانناپذیر باشه.
آتروفی پیشرونده شبکیه
این بیماری ارثیه و باعث از بین رفتن سلولهای چشم میشه؛ در نتیجه گربه کمکم بینایی خودش رو از دست میده. علائم این بیماری شامل ترس از تاریکی و مردمکهای غیرطبیعی بزرگ هست.
متاسفانه درمان قطعی برای این بیماری وجود نداره و گربهها مبتلا به آتروفی پیشروند شبکیه طی یک تا دو سال بینایی خودشون رو از دست میدن. برای جلوگیری از انتقال این بیماری، بهتره گربههای مبتلا رو وارد فرآیند تولید مثل نکنید.
خلاصه اینکه، گربههای پرشین ممکنه به این بیماریهایی که ازشون نام بردیم مبتلا بشن، ممکنه هم نشن. پیشگیری بهتر از درمانه؛ بنابراین بهترین کار برای جلوگیریِ حداکثری از مشکلات و بیماریهای نامبرده اینه که گربه رو مرتب دکتر ببرید و به علائم بیماری هم توجه داشتهباشید.